Influenca A(H1N1)

( Formalisht Grip i derrit )

 

 

Informacion nga Insituti Kombëtar i Shëndetit SH.B.A. si dhe nga Qëndra e Shkencës për sëmundjet në SH.B.A.

 

Virusi H1N1 gjenetikisht përmban 4 copë nga burime të ndryshme virusesh.

Simptomat janë gati të njëjta me ato të gripit stinor , ethe, dhëmbje fyti, kollë, dobësim të muskujve, të vjella dhe diare.Virusi është i ndjeshëm ndaj drogave antivirale( Tamiflu,Relenca).

Për shkak se është i ri si virus nuk ka akoma vaksinë e cila po unohet për të dalë në dritë ( mundësia për 6 muaj) Gripi i 2009 është shpërndarë nga personi në person ( dhe ky është përhapur edhe aty ku nuk hahet derri)

Ekzistojnë disa veprime të përditshme rutinë në parandalimin e përhapjes që shkaktojnë sëmundje të frymëmarrjes.

Disa hapa për tu mbrojtur nga jeta e përditshme rutinë në parandalimin e përhapjes që shkaktojnë sëmundje të frymëmarrjes. Disa hapa për tu mbrojtur nga jeta e përditshme. Kur kollitemi apo teshtijmë duhet të mbulohet hunda dhe goja me shami, letër, me kurrizin e dorës apo me krahun tuaj.

Kujdes informacion i hershëm jo i tanishëm.

Gripi i derrit

Gripi i derrit tek njerzit

Gripi i derrit tek derrat.

 

Gripi i derrit ( Çfarë është gripi i derrit)

Gripi i derrrit është një sëmundje që shkaktohet nga një virus që shkakton shpërthime të gripit tek derrat duke bllokuar frymëmarrjen. Këto viruse shkaktojnë sëmundje të frymëmarjes, të sistemit tretës në nivele të larta dhe të ulta dhe një mortalitet të lartë tek derrat. Viruset e gripit të derrit qarkullojnë në maj ose gjatë gjithë vitit po shumica e shpërthimeve ndodhin nga fundi i muajve të dimrit dhe të ngjashëm me atë tek njerëzit.

Klasike e virusit të gripit të derrave është influenca e një tipi virusi A(H1N1) e parë nga izolimi i virusit në një derr më 1930.

Sa viruse të gripit të derrit kemi zbuluar?

Ashtu si të gjitha viruset e gripit edhe viruset e gripit të derrit ndryshojnë vazhdimisht.

Derrat mund të jenë infektuar nga gripi avian, viruset e gripit të njeriut si dhe nga viruset e gripit të derrave.Kur gripi nga viruset infektojnë specie të ndryshme derra viruset bëjnë reassort (d.m.th.shkëmbejnë genet) dhe kemi viruse të reja që janë një përzjerje e derrave, të njeriut, ose të grupit të shpendëve. Gjatë viteve kanë dalë variacionet ë ndryshme të viruseve të gripit të derrave. Në këtë kohë ka 4 tipe kryesore të influencës A, viruse subtipe që kanë qënë të izoluaranë derra, H1N1, H1N2, H3N2, dhe H3N1, megjithatë pjesa më e fundit e izoluar janë viruset H1N1.

 

Gripi i derrit tek njerëzit.

Gripi i derrit s’mund të infektojë njerëzit, por kjo ka ndodhur pra kemi pasur raste sporadike që kanë ndodhur tek njerëzit e ekspozuar në derra ( p.sh. tek fëmijë pranë derrit, punëtorë në industrinë e derrit ) përveç ka pasur raste të dokumentuara nga një person që ka përhapur gripin e derravetë tjerëve, si epidemia e gripit të derrave Wiscons1988 që rezultoi me shumë infexioneve tek njeriu megjithëse edhe pse nuk ka rezultuar shpërthimtë komunitetit dhe ka pasur prova për antitrupa të transmetimit të virusit nga pacienti tek punonjësit e kujdesit shëndetsor të cilët ishin në kontakt me pacientin.

Gripi i derrit tek njerëzit  a është një infektim i zakonshëm?

Në SH.B.A. në 2005 – shkurt 2009 kemi 12 raste të infektimit me gripin e derrit.

Cilat janë simptomat e gripit të derrit tek njerëzit. Ato janë si simptomat e gripit sezonal si temperaturë, përgjumje, anorexi, kollitje, rrjedhje të hundëve, dhëmbje fyti, të përzjera, të vjella dhe diarre.

Mund të infektohesh nga gripi i derrit kur hahet mishi i derrit?

Viruset nuk janë të transmetueshme nga ushqimi prej derrit apo produkteve të tij. Ushqimi i gatuar është i sigurt, ne temperaturën 160gradëF. virusi vritet (si në gripet e tjera) .

Si funksionon përhapja e gripit?

Viruset e gripit transmetohen direkt nga derrat tek njerëzit, nga njerëzit tek derrat dhe nga njeriu tek njeriu, njësoj si gripet sezonale ( si person- person me kollitje, teshtima nga njerëzit e infektuar).

Menaxhimi i infektimit me viruset e gripit të derrave kanë më shumë gjasa të ndodhin kur njerëzit ndodhen në afërsi të derrave të infektuar, në panaire ose ekspozita, si dhe në mënyrën e gripit sezonal nga prsoni në personnëpërmjet teshtimave, me prekje ose me ajër nga hunda apo goja.

Çfarë dimë për përhapjen e gripit të derrit nga njeriu tek njeriu?

Në shtator 1988 një grua shtatzënë 32 vjeç e shëndetshme ishte hospitalizuar nga pneumoniadhe pas 8 ditësh bën exitus tek ajo u izolua virusi H1N1 Para 4 ditësh se të sëmuresh pacientja kishte vizituar një ekspozitë ku ishte përhapur në mesin e derrave influenca. 

Studimet tregojnë se 76% të expozuesit të testuar me antibodin e gripit të derrit nuk u zbuluan sëmundje seriozepor 1:3 personeli mjeksor të infektuar që kishin kontakt me pacientët influenca u zhvillua butë.

Si mund të diagnostikohet gripi?

Për të përcaktuar diagnozën e një gripi derri merret një mostër nga sistemii frymëmarrjes, gjatë sëmundjes gjatë 4-5 ditëvetë para të saj( edhe në këtë kohë ka shumë derdhje virusi ) por tek fëmijët ose në disa persona infektimi bëhet për 7 ditë. Identifikimi për gripin e derrit A virus kërkon dërgimin CDC në laborator për testim.

Cilat janë medikamentet në dispozicion për trajtimin e infeksioneve të grip.

Ka 4 droga të ndryshme antivirale që janë liçencuar në SH.B.A.për trajtimin e gripit:

-Amantadina, rimantadina, oseltamivir dhe zanamivir.

Shumica e viruseve të influencës së derrit janë të ndjeshëm ndaj të gjithave 4 drogave, ndërsa më të fundit virusetH1N1 influenca e izoluar tek njerëzit janë rezistuesnë amantadinë dhe rimantadinë.

Shpërthimet e gripit të derrit :

Epidemia më e njohur e gripit të derrit është ajo midis ushtarëve në Fort Dix, New Jersey-it në vitin 1976. Virusi kapi ushtarët që ishin të shëndetshëm, 4 ushtarë – 1 vdekje , virusi mendohet të ketë qarkulluarpër 1 muaj dhe u zhduk. Virusi i grupit A të derrit i futur në një ushtar Fort Dix u emërua A ( New Jersey / 76

( Hsw 1 N1)

 

Gripi i Derrit tek derrat

Si funksionon gripi i derrave i përhapur në mesin e derrave.

Viruset e gripit të derrave mendohet të jenë përhapur kryesisht nëpërmjet kontaktit të ngushtë midis derrave. Ato që janë të vaksinuar çfaqin sëmundje në formë të butë sporadike ose nuk kasimptoma të infexionit.

Cilat janë shënjat e gripit në derrat

H1N1dhe H3N2 viruset e derrit janë endemike midis popullatave në SH.B.A. tek ata që merren me industrinë në një mënyrë rutinë. Shpërthime ndër derra zakonisht ndodhin ( në fund të vjeshtës dhe dimër). Studimet kanë treguar se gripi i derrit H1N1 është i zakonshëmnë tërë popullsinë në botë 25% e kafshëve kanë antitrupa, gjatë provës së infektimit. Në SH.B.A.30% e popullsisë ka antitrupa gjatë provës H1N1 të infektimit, p.sh. në veri-qëndrore të Sh.B.A. 51% e derrave kanë treguar dëshmi të antitrupave të infexionit H1N1 të gripit të derrit.Tani për tani nuk është zbuluar vaxina e H1N1, ndërsa në derra viruset H1N1 kanë qarkulluar që në vitin 1930, viruset H3N2 nuk qarkullojnë që nga viti 1998.

A ka vaxinë për gripin e derrit?

Vaxinat janë në dispozicionpër të parandaluar gripin e derrit tek derrat. Nuk ka vaxinë për të mbrojtur njerëzit nga gripi i derrit. Ekziston vaxina virusit H3N2në derra por  jo ajo e viruseve H1N1 tek derrat. 

 

Droga antivirale

 

Këto droga duhet të jepen nga mjeku. Ato vetëm ndihmojnë për të parandaluar simptomat e gripit të zakonshëm por jo simptomat e gripit H1N1.

Janë 4 antiviralë ( Oseltamivir, Zanamivir, Amantadinë, Rimantadinë )

Influenca A(H1N1) që ka rënë në Mexikë dhe SH.B.A janë të qëndrueshme ndaj Amantadinës dhe Rimantadinës .Tani tregojnë se antiviralet e sensibilizuara janë Oseltamivir dhe Zanamivir per trajtim ose parandalim të infexionit ndaj viruseve të gripit të derrit.Kjo mund të ndalojë komplikacionet që konsiderohen 70% dhe 90% parandalimi tek ata persona që nuk kanë filluar akoma sëmundje por që kanë pasur kontakt.

Oseltamivir ( Tamiflu) është për parandalimin e gripit A dhe B ( 1 vjeç dhe moshën e vjetër)

Zanamivir ( Relenca ) për virusin A dhe B.

Rekomandime për antiviralët do të ndryshojë kur të kemi mësuar më shumë prej këtij virusi të ri.